Wiedza na temat przyczyn, objawów oraz leczenia zaćmy i jaskry jest ważna z trzech powodów. Po pierwsze, to dwie odrębne jednostki chorobowe, które skutkować mogą utratą wzroku. Po drugie, w leczeniu obu istotny jest czas.
Po trzecie, wreszcie, odwlekanie operacji zaćmy może przyczynić się do ataku jaskry – sztywna, gruba i twarda soczewka powoduje ucisk naczyń krwionośnych i wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego.
Czym jest zaćma
Zaćma polega na stopniowym mętnieniu soczewki, aż do momentu, w którym staje się ona całkowicie nieprzezierna. Proces ten postępuje powoli. Jeśli zmętnienie pojawia się najpierw w centralnej części soczewki, doskwiera nam nieostre, rozmyte widzenie przy czytaniu lub obserwacji odległych przedmiotów. Ale jeżeli soczewka mętnieje najpierw w części obwodowej, przez dłuższy czas możemy nie doświadczać żadnych kłopotów ze wzrokiem. Dlatego jeśli mamy zaćmę w wywiadzie rodzinnym, powinniśmy być pod stałą opieką okulistyczną. To bardzo ważne, ponieważ lekarz okulista jest w stanie gołym okiem zauważyć zmiany zwyrodnieniowe soczewki, sygnalizujące rozwój zaćmy, czyli biel źrenicy, lub jej stopniowe blednięcie.
Do pierwszych objawów zaćmy należą m.in.:
- widzenie przedmiotów „jak przez brudną szybę” albo “przez mgłę”,
- pogorszenie widzenia na odległość,
- problemy z rozróżnianiem barw,
- dwojenie się obrazu podczas patrzenia jednym okiem,
- wrażenie lepszego widzenie w pochmurne dni.
Czym jest jaskra
W przebiegu jaskry degeneracji podlegają włókna nerwowe odpowiedzialne za transmisję wrażeń wzrokowych do mózgu. Proces ten może przebiegać powoli, ale może nam się także przytrafić bardzo gwałtowny i spektakularny atak jaskry.
Powoli rozwija się jaskra pierwotna z otwartym kątem przesączania. To około 85-90% przypadków jaskry. Choroba rozwija się obuocznie, będąc efektem działania takich czynników, jak:
- podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe,
- wiek powyżej 40 roku życia,
- krótkowzroczność powyżej 4 dioptrii,
- cienka rogówka.
Dzwonkiem alarmowym są dolegliwości, które często umykają naszej uwadze, czyli światłowstręt, łzawienie oczu, mroczki przed oczami czy zawężające się pole widzenia.
Ostry atak jaskry możliwy jest w przebiegu innej odmiany choroby – jaskry z zamykającym się kątem przesączania. Spowodowany jest on gwałtownym wzrostem ciśnienia w oku a objawia się:
- bardzo silnym bólem oka i głowy,
- nudnościami i wymiotami,
- nieprzyjemnym odczuciem, że gałka oczna jest twarda jak kamień,
- zaburzeniami widzenia.
Atak w bardzo krótkim czasie doprowadzić może do zaniku włókien nerwowych siatkówki i ślepoty, dlatego interwencja medyczna musi być natychmiastowa!
Jak się leczy zaćmę
Zaćmę leczy się wyłącznie operacyjnie. Konieczne jest usunięcie soczewki własnej i wszczepienie soczewki sztucznej. Można to zrobić na każdym etapie mętnienia soczewki, ale maksymalny ubytek widzenia nie powinien przekraczać 30-40%. Im dłużej zwleka się z operacją, tym większe ryzyko powikłań oraz trudniejszy do zniesienia dyskomfort widzenia.
Możemy zdecydować się na:
- Fakoemulsyfikację zaćmy – usunięcie soczewki za pomocą ultradźwiękowej końcówki i wszczepienie sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej.
- Femtoemulsyfikację zaćmy – operację wysokoprecyzyjnym laserem femtosekundowym, polegającą na wykonaniu mikronacięć (tzw. portów) w rogówce i usunięciu przez nie zmętniałej soczewki a następnie wprowadzeniu nowej.
Jeśli zdecydujesz się na zabieg w prywatnej placówce, możesz wybrać wszczepienie soczewek z grupy PREMIUM, czyli takich które prócz zaćmy usuną również wadę sferyczną (krótko-/dalekowzroczność) i wyrównają niezborność (astygmatyzm) w czasie jednego zabiegu.
Jak leczy się jaskrę
Im wcześniej jaskra zostanie rozpoznana, tym większa szansa na spowolnienie jej postępu i zachowanie wzroku. Leczenie farmakologiczne polega na podawaniu leków obniżających ciśnienie wewnątrzgałkowe. Jeśli konieczne jest leczenie operacyjne, mamy do wyboru:
- zabiegi chirurgii tradycyjnej,
- zabiegi chirurgii laserowej,
- diatermię (punktowe nagrzewanie tkanek za pomocą silnego pola elektromagnetycznego) lub selektywne przymrażanie odpowiednie fragmentów tkanek oka.
Operacje przeciwjaskrowe mają jedno zadanie: sprawienie, aby ciecz wodnista znalazła nową drogę odpływu z oka.
